Een boom planten is een langetermijninvestering in de toekomst van uw omgeving. Het is dus belangrijk een verstandige keuze te maken. Met de honderden soorten die in de kwekerijen verkrijgbaar zijn, kan die keuze een hele opgave lijken. De volgende gids leidt u stap voor stap door de belangrijkste aandachtspunten en helpt u zo de juiste bomen voor uw tuin te vinden. U kunt uw boom zelf aanplanten of een beroep doen op onze boomplantservice.
Begin met een schets te maken om een algemeen beeld te krijgen van uw tuin:
Voordat u het soort boom of struik kiest dat u wilt planten, stellen we voor dat u eerst eens een schets maakt van uw eigendom. Maak een overzicht van uw huis, terras en tuin, zodat u een goed beeld krijgt van de grenzen, het reliëf en de bestaande en de toekomstige inrichting. Houd daarbij ook rekening met opritten, muren, bloembedden en de nabijheid van het eigendom van uw buren.
Verwachtingen en doelstellingen:
Vervolgens schrijft u uw doelstellingen op. Wat wilt u bereiken door een boom aan te planten?
- Schaduw?
- Bloemen?
- Herfstbladeren?
- Fruit?
- Biodiversiteit voor de plaatselijke fauna (insecten, vogels)?
Beperkingen van uw tuin:
Houd rekening met eventuele restricties, beperkingen of bestaande omstandigheden die aan uw eigendom verbonden kunnen zijn:
- Beschikbare ruimte
- Nabijheid van ondergrondse pijpleidingen
- Plaats van bovengrondse elektriciteitsleidingen
- Stedenbouwkundige voorschriften van uw gemeente
- Gevolgen van de boom voor mijn buren (zicht, vallende bladeren in de herfst, schaduw)
Al deze overwegingen spelen een rol als u een boom wilt die over tien jaar, wanneer hij begint te groeien, aan uw behoeften en doelstellingen beantwoordt. Als u een grote boom te dicht bij uw huis plant, moet u hem misschien snel vervangen of veel geld uitgeven om hem te laten snoeien, klein te houden of de takken uit de buurt van uw huis te houden of misschien zelfs uw dakgoten (en die van uw buren) te ontdoen van afgevallen bladeren.
Specifieke criteria:
Alvorens een boomsoort uit te kiezen, moet u eerst de eigenschappen bepalen die aan uw behoeften beantwoorden en waaraan waarschijnlijk meer dan één soort zal voldoen. Daarbij gaat het er grotendeels om de minder goede opties uit te sluiten om zo uiteindelijk de beste keuze te maken uit de overblijvende opties die wel geschikt zijn.
Hebt u precies gevonden wat u zoekt en weet u welke opties er zijn, dan kunt u naar de kwekerij gaan om te kijken wat er beschikbaar is en binnen uw budget past. Ons bedrijf kan u van advies dienen bij de keuze van uw boom en u helpen bij het aanplanten.
Hoogte van de boom:
Over het algemeen moet de boomaanplant in verhouding staan tot de grootte van uw perceel. Grote bomen die te veel schaduw werpen op een klein perceel in een stedelijk gebied zijn niet erg aantrekkelijk. Bovendien laten ze geen zonlicht in huis of tuin toe.
Het is ook belangrijk geen bomen te planten op plekken waar hun wortels schade zouden kunnen toebrengen aan funderingen, terrassen, paden en muren. Een vuistregel daarbij is bomen te kiezen die binnen de beschikbare ruimte passen en niet meer dan 30% hoger zijn dan de omgeving. Een boom die bijvoorbeeld 3 meter hoog wordt, mag niet meer dan 1 meter boven de gebouwen uitsteken.
- Struiken (±1,5 meter tot ±3 meter hoog) zijn heel geschikt voor kleinere locaties in de stad en als blikvangers op tal van grote of kleine percelen. Hoewel struiken van dit formaat heel weinig schaduw bieden, kunnen ze op kleine percelen toch heel nuttig zijn.
- Middelgrote bomen(3 tot 10 meter hoog) bieden veel schaduw en passen goed bij een doorsnee perceel van ± 10 are. Wanneer ze volgroeid zijn, zullen ze het aanzicht van uw eigendom volledig veranderen en meestal is er professionele hulp nodig bij het snoeien en de bestrijding van parasieten.
- Grote bomen(meer dan 10 meter tot 18 meter hoog) doen er tientallen jaren over om volwassen te worden, maar zijn van onschatbare waarde voor toekomstige generaties en zullen de waarde van een huis verhogen, als ze oordeelkundig uitgekozen worden. Ze zijn over het algemeen alleen geschikt voor percelen van 20 are of meer.
Vergeet ook niet dat er middelgrote bomen (minder dan 3 meter hoog) bestaan die geschikt zijn voor mensen met alleen een patio, kleine tuin of terras. Veel fruitbomen vallen in deze categorie, net als sommige sierboomsoorten die gewoonlijk op deze manier gekweekt worden, zoals Japanse esdoorns.
Tolerantie voor omgevingsfactoren:
Verschillende soorten bomen betekent ook verschillende vereisten qua groei. Het is dus zaak een overzicht te maken van de omstandigheden waaraan uw exemplaar zal worden blootgesteld. Sommige daarvan kunnen gemakkelijk gewijzigd worden, terwijl andere meer intrinsiek van aard zijn. De opwarming van de aarde en onze keuze voor biodiversiteit zetten ons ertoe aan verschillende soorten bomen en struiken voor te stellen, die u hieronder vindt.
Bodemsoort:
- Sommige bomen verdragen zware klei, terwijl andere zich hebben aangepast aan lichte zandgrond;
- Rijke, vruchtbare grond is van essentieel belang voor sommige soorten, maar er zijn ook bomen die goed gedijen in rotsachtige en dorre omgevingen;
- Sommige zijn specifiek geschikt voor zure of alkalische grond, terwijl andere het op beide bodemsoorten goed doen.
Al deze factoren kunnen tot op zekere hoogte worden gewijzigd met behulp van onze bodemverbeteraars om het wortelsysteem van uw boom te verbeteren.
Neerslag:
Sommige bomen hebben maar weinig water nodig om zich gedurende hun eerste twee jaar te ontwikkelen, terwijl andere dan weer zullen lijden onder een gebrek aan water. Bij de meeste is het aangewezen ze de eerste 2-3 jaar water te geven om hun wortels te helpen ontwikkelen. Daarna zijn ze op zichzelf aangewezen en, als de grond zorgvuldig werd uitgekozen, zullen hun wortels het wel redden.
Onze tensiometer kan u ook helpen bepalen hoeveel water u uw bomen moet geven en het aantal besproeiingen optimaliseren.
Gronden die van nature de hele tijd vochtig zijn, zoals aan een vijver, vereisen zeer specifieke soorten. Indien nodig kunt u altijd irrigeren, maar het is de moeite waard om te overwegen hoe gemakkelijk dat zal zijn (d.w.z. hoe ver van een kraan of een bestaand irrigatiesysteem de boom staat). Om verspilling tegen te gaan, moet u altijd rekening houden met het klimaat en proberen geschikte soorten te planten die zich goed aanpassen aan de natuurlijke neerslagpatronen.
Groenblijvend of bladverliezend?
De groenblijvende hulst kan gebruikt worden als boom of haag. Bovendien is hij in de winter een lust voor het oog, want de bladeren blijven de hele winter door weelderig en groen. Bovendien zal hij ongewenste indringers buitenhouden als hij als haag wordt gebruikt.
Kiezen of u een groenblijvende of bladverliezende boom wilt, vormt een belangrijke stap in het selectieproces.
- Naaldbomen zien er weelderig en groen uit in de winter, wanneer de meeste planten in winterrust zijn. Maar over het geheel genomen zijn er betrekkelijk weinig groenblijvende bomen verkrijgbaar, vooral voor onze noordelijke klimaten.
- Bladverliezende bomen verliezen weliswaar hun bladeren, maar bieden vaak bijkomende voordelen in de vorm van mooi herfstgebladerte en een mooie takkenstructuur. Loofbomen laten ook zonlicht door in de periode waarin dat het meest nodig is en bieden schaduw en koelte gedurende hete zomers.
Vereisten inzake verzorging en onderhoud:
Als u een boom afstemt op de omstandigheden op uw eigendom, kunt u het onderhoud ervan tot een minimum beperken. Plant u iets dat van vocht en rijke grond houdt in een droge, rotsachtige streek, dan zal het veel meststoffen en irrigatie nodig hebben om goed te gedijen. Net zo zal een boom die te groot wordt voor de beschikbare ruimte, veel gesnoeid moeten worden.
Als u echt een boom wilt die niet optimaal aangepast is aan de omgeving die u hem te bieden heeft, dan zal dat een beperking vormen. De voldoening om deze bijzondere boom in uw tuin te hebben zal dan veel extra middelen en onderhoud vergen. In plaats daarvan raden wij u aan er een te kiezen die past bij uw levensstijl en bij de omgeving waar hij geplant zal worden.
Afvallend(e) loof, fruit en noten:
Alle bomen verliezen bladeren (of naalden, als het naaldbomen zijn), maar sommige laten ook zaden, vruchten, noten of andere zaken vallen die als hinderlijk kunnen worden beschouwd. Zelfs groenblijvende bomen verliezen bladeren. Maar bij kleinbladige planten is natuurlijk minder harken noodzakelijk dan bij grootbladige.
Overlast en gevaar:
Bomen met afvallende vruchten kunnen vlekken maken op de oppervlakken eronder. Daarom kunt u deze soorten beter niet planten op terrassen, dakterrassen of parkeerplaatsen. Noten kunnen gevaarlijk zijn op harde oppervlakken, omdat ze als knikkers onder uw voeten rollen en sommige oppervlakken kunnen beschadigen. Van sommige bomen is ook bekend dat het sap eruit druppelt of dat ze enorme hoeveelheden stuifmeel verspreiden.
Esthetische karakter:
Voor u of voor veel tuinders is dit misschien wel het belangrijkste aspect. Het staat helemaal onderaan op onze lijst, niet omdat het onbelangrijk is, maar omdat het gemakkelijker is ongeschikte soorten te weren op grond van functionele vereisten en dan pas naar het uiterlijk te kijken. Het is een kwestie van persoonlijke voorkeur en van kiezen wat het beste past in de bestaande omgeving of van de uitstraling te creëren die u wilt bereiken.
- Bloemen – Kleur, grootte, geur en seizoen zijn allemaal relevante factoren.
- Groeivorm – Zuilvormig, piramidaal, lollyvormig, vaasvormig, treurvormig, meerstammig, breed en gespreid zijn verschillende groeivormen van bomen waarmee u rekening moet houden.
- Bladkleur – Er bestaan veel tinten groen, maar er zijn ook bladeren met paarsachtige, bronskleurige of geelgroene accenten. Ook de herfstkleuren verschillen van soort tot soort.
- Bladtextuur – De grootte van de bladeren en of ze glanzend, mat, klein, groot, schaars of overvloedig zijn, heeft veel te maken met het uiterlijk en de uitstraling van de boom in het landschap.
- Speciale effecten – Sommige bomen lenen zich voor Franse tuinen, Japanse rotstuinen, tropische thema’s, mediterrane landschappen, enz.
Bijkomende overwegingen:
Verder bestaan nog tal van andere unieke situaties die de soorten die goed bij u passen nog meer beperken. Kies dus verstandig om mogelijke gevaren te vermijden.
Voorbeeld: zilveresdoorns worden gemakkelijk beschadigd bij storm.
- Ook kunt u rekening houden met de groeisnelheid van de boom, als u dringend behoefte hebt aan schaduw.
- Sommige bomen hebben zeer invasieve wortelstelsels en zijn moeilijk te onderhouden.
- Andere hebben de neiging bij storm takken te verliezen en zijn een slechte keuze voor bij een parkeerplaats of in gebieden met zware sneeuwval of harde wind.
- Ook moet u erop letten dat u plant niet invasief is in uw streek, zodat hij niet overal in uw tuin uitloopt.
Naar welke soort of type boom of struik moet u op zoek?
Als u bomen bij een kwekerij koopt, raden wij u aan de volgende punten in acht te nemen om er zeker van te zijn dat u vertrekt met een gezond en aantrekkelijk exemplaar, dat een lang en gelukkig leven in uw tuin zal leiden:
- Gezonde bomen met een goede takvorming;
- Enkelstammige bomen, met rechte stammen die van boven uitwaaieren en met takken die gelijkmatig rond de stam verdeeld zijn;
- Bij meerstammige bomen moeten de bomen er goed uitzien en in alle richtingen groeien;
- Bomen met gezonde takken die gelijkmatig verdeeld zijn, geen grote takken die tegen de stam aangedrukt zijn;
- Planten met schone bladeren en zonder donkere vlekken, verkleuringen, gaten of insecteneieren;
- Natte vezelige wortels, die beter zullen zijn dan houtachtige wortels in potten;
- Bomen zonder grote, dode, gewonde of overkragende en over elkaar schurende takken. Een gebarsten schors, stamschade, twee concurrerende scheuten duiden op een mogelijke aantasting door insecten of op een ziekte.
Tijd om te planten!
De herfst is de beste periode om een boom te planten, na het vallen van de bladeren (afnemende sapstroom en vóór het invallen van de vorst) of helemaal aan het begin van de lente (vóór de opkomende sapstroom en het verschijnen van knoppen of bladeren).
In onze contreien bestaat het gezegde: “Op Sint-Katelijne schiet al het hout wortel” en die dag is 25 november. Het komt erop aan de dingen aan te voelen, want de beste manier om uw tuin goed te onderhouden, is hem aan te voelen…
Hier volgt een lijst van bomen en struiken, en grote en kleine fruitbomen om in uw tuin te planten, omdat ze bijzonder aangepast zijn aan het Belgische klimaat. Ze zorgen voor een grote biodiversiteit in uw tuin, zowel voor vogels als voor insecten, en bovendien zijn ze meestal inheems. Ze werden geselecteerd op hun resistentie, hun groeikracht, hun schoonheid en nog veel meer.
Foto’s van aan te planten bomen en struiken:
Nederlandse naam | Latijnse naam | Inheems | Bodemtype | Zonlicht | Bloeitijd | Hoogte (m) Breedte (m) | Belang voor biodiversiteit | Landschappelijk belang | Aandachtspunten |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Rode kornoelje | Cornus sanguinea | ja | droog tot vochtig | doet het goed in de schaduw | maart – april | 3 – 4 3 |
Vogels: eetbare rode vruchten waarop vogels dol zijn. | Herfstkleuren, jonge rode takken in de winter. | Niet eetbare vruchten. |
Egelantier | Rosa canina | ja | normaal | zon tot halfschaduw | juni – juli | 1 – 5 1,5 – 3 |
Vogels: houden van de rode vruchten (bij sommige de zaden) en schuilen erin. | Wit-roze bloemen. | Doornige struik |
Spaanse aak | Acer campestre | ja | droog tot gematigd vochtig | zon tot halfschaduw | april – mei | 7 – 15 5 – 10 |
Insecten: thuis van tal van insectensoorten (vlinders, lieveheersbeestjes). | Bladeren in prachtige herfstkleuren.
Dicht gebladerte voor een verduisteringshaag. |
|
Wilde kardinaalsmuts | Evonymus europaeus | ja | normaal tot licht vochtig | heeft licht nodig | april – mei | 2 – 5 5 |
De vruchten zijn erg geliefd bij vogels. | Heel mooie vruchten | Waarschuwing: vruchten giftig voor mensen |
Brem | Cytisus scoparius | ja | droog | heeft licht, veel zon nodig | mei – juli | 1 – 3 2 – 3 |
Aantrekkelijk voor tal van insecten, waaronder wilde bijen (vooral hommels), vlinders… | Grote hoeveelheid dichte, gele bloemetjes.
Half wintergroene struik. |
Zaden giftig voor mensen |
Beuk | Fagus sylvatica | ja | normaal | doet het goed in de schaduw | april – mei | 35 – 40 25 – 30 |
Aantrekkelijke vruchten voor vogels. | Herfstkleuren. Verwelkend gebladerte. | |
Wegedoorn | Rhamnus cathartica | ja | droog tot normaal | doet het goed in de schaduw | mei – juni | 3 | De zwarte vruchten verschijnen in de herfst en zijn aantrekkelijk voor vogels. | Bloemen in dichte trossen. | Open ondergroei en bosranden |
Hazelaar | Corylus avellana | ja | normaal tot licht vochtig | zon tot halfschaduw | januari – februari | 4 – 6 | Vruchten (september-oktober) die aantrekkelijk zijn voor vogels en kleine zoogdieren. | Vertakt vanuit de grond in een dicht bladerdek. | Winterhard, bestand tegen zeer lage temperaturen. Goed geschikt als hakhout en kreupelhout.
Eetbare vruchten. |
Gladde iep | Ulmus minor | ja | droog | zon tot halfschaduw | maart – april | 10 – 30 2 – 3 |
Thuisbasis voor zeldzame vlinders. | Rode bloempjes gevolgd door trossen groene vruchten. | Winterhard.
Maar gevoelig voor iepenziekte. |
Wilde appelboom | Malus sylvestris | ja | normaal | zon | april – mei | 6 – 10 | Nectarhoudende bloemen die aantrekkelijk zijn voor bestuivers. | Mooie roze bloemknoppen ontwikkelen zich tot witte tot roze bloemen. | |
Schietwilg | Salix alba | ja | normale tot vochtige bodem | zon tot halfschaduw | april – mei | 25 10 |
Aantrekkelijk voor vogels die in holtes nestelen en hier beschutting vinden, en voor insecten. | De bloemen zijn gele katjes (mannelijke planten) of groene katjes (vrouwelijke planten). Tweehuizige soort. | |
Wilde lijsterbes | Sorbus aucuparia | ja | alle bodemsoorten | zon | mei – juni | 5 – 8 | Waardplant voor insecten. Vogels zijn dol op de rode bessen. | Uitbundige bloei en prachtige vruchtzetting van trossen rode bessen die van de zomer tot december aanhoudt. | Winterhard, bestand tegen strenge winters en luchtvervuiling. |
Gewone vlier | Sambucus nigra | ja | alle bodemsoorten | zon tot schaduw | juni – juli | 2 – 6 3 – 6 |
Waardplant voor insecten. Vruchten worden in de nazomer door vogels gegeten. Kleine zoogdieren zoals egels kunnen ook bessen eten die op de grond zijn gevallen. | Grote, witte bloeiwijzen, zwarte vruchten. | De zwarte bessen kunnen vlekken op de grond maken. |
Gelderse roos | Viburnum opulus | ja | normale tot vochtige bodem | zon tot halfschaduw | mei – juni | 2 – 4 | De felrode vruchten worden niet vaak gegeten door vogels, maar de bloemen zijn erg aantrekkelijk voor insecten. | Witte bloemen in sierlijke ronde bloeiwijzen met kleinere bloemen aan de binnenkant en grotere aan de buitenkant.
Vruchten in september. |
Giftige vruchten |
Nederlandse naam | Latijnse naam | Inheems | Bodemtype | Zonlicht | Bloeitijd | Hoogte (m) Breedte (m) | Belang voor biodiversiteit | Landschappelijk belang | Aandachtspunten |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kweepeerboom | Cydonia oblonga | nee | normaal | zon | mei – juni | 4 – 8 2 – 3 |
Insecten: gastheer voor verschillende vlinders en nectarhoudende bloemen. | Wit-roze bloemen, vrij decoratieve bloei. | Winterhard, maar heeft een periode van koud weer (onder 7°C) nodig om goed te bloeien.
Draagt pitvruchten die eetbaar zijn: kweeperen. |
Gele kornoelje | Cornus mas | ja | droge tot normale grond | doet het goed in de schaduw | maart | 4 – 6 3 – 4 |
Vogels: eetbare rode vruchten waar vogels dol op zijn.
Insecten: nectarhoudende bloemen. |
Gele bloemen die verschijnen vóór de bladeren.
Herfstkleuren. |
Eetbare, maar wrange vruchten. |
(Wilde) mispel | Mespilus germanica | genaturaliseerd | droge tot normale grond | zon tot halfschaduw | mei – juni | 5 – 10 4 – 8 |
Gastheer voor vlinderrupsen. | Witte tot roze bloemen. | Eetbare vruchten. |
Sleedoorn | Prunus spinosa | ja | alle bodemsoorten | zon | maart – april | 1,5 – 4 4 |
Aantrekkelijk voor vogels en insecten (vroege bloemen aantrekkelijk voor bestuivers). | Korte maar spectaculaire bloei met witte bloemetjes die vóór het blad verschijnen.
Vrij dicht vertakt. |
Eetbare, maar bittere en wrange vruchten die in november en december worden geoogst.
Rondom de plant zijn veel scheuten mogelijk. Winterhard, kan goed tegen strenge winters. Doornig. |
Enkele voorbeelden van kleine fruitbomen:
Foto’s van kleine fruitbomen:
Nederlandse naam | Latijnse naam | Inheems | Bodemtype | Zonlicht | Bloeitijd | Hoogte (m) Breedte (m) | Belang voor biodiversiteit | Landschappelijk belang | Aandachtspunten |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Frambozenstruik | Rubus idaeus | ja | alle bodemsoorten | halfschaduw | mei – oktober | 0,5 – 1,5 0,5 – 1,5 |
Zeer nectarhoudende bloemen die aantrekkelijk zijn voor bijen, net als de zeer lange bloeiperiode. | Geschikt om de onderkant van een haag dichter te maken. | Eetbare vruchten.
Een plant die zich erg gemakkelijk en snel uitzaait en dus onder controle moet worden gehouden. Kan opgebonden worden. Winterhard. |
Kriekenboom | Prunus cerasus | genaturaliseerd | normaal | zon | april – mei | 2 – 6 5 |
Nectarhoudende bloemen en een grote bloemenmassa die aantrekkelijk zijn voor bestuivende insecten. | Witte tot roze bloemen. | Eetbare vruchten. |
Kruisbessenstruik | Ribes uva-crispa | ja | normale tot vochtige bodem | zon tot halfschaduw | maart – april | 1,5 1,5 |
Aantrekkelijk voor bestuivende insecten (wilde bijen en vlinders). | Vertakking vanaf de basis. | Winterhard, doet het goed in strenge winters.
Eetbare vruchten. |
Aalbessenstruik | Ribes rubrum | ja | normale tot vochtige bodem | doet het goed in de schaduw | april | 1,5 1,5 |
Nectarhoudende bloemen die aantrekkelijk zijn voor bestuivers.
Vogels zijn dol op de vruchten. |
Onopvallende trosjes geelgroene bloemen. Vertakking vanaf de basis. | Eetbare vruchten. |